Farao Ramses II

Ramses II (ca. 1279-1213 v. Chr.) was de derde farao van de 19e dynastie van Egypte (ca. 1292-1186 v. Chr.). Egyptologen erkennen Ramses II vaak als misschien wel de meest gevierde, machtigste en grootste farao van het oude Egyptische Rijk. Het respect waarmee zijn plaats in de geschiedenis door zijn opvolgers werd gezien, blijkt uit het feit dat latere generaties naar hem verwezen als de "Grote Voorvader".

Ramses II gebruikte verschillende schrijfwijzen van zijn naam, waaronder Ramses en Ramses. Zijn Egyptische onderdanen noemden hem 'Userma'atre'setepenre', wat vertaald kan worden als de 'Houder van Harmonie en Evenwicht, Sterk in Recht, Verkiezing van Ra'. Ramses werd ook wel Ramesses De Grote en Ozymandias genoemd.

Ramses versterkte de legende rond zijn heerschappij met zijn beweringen over een cruciale overwinning tijdens de Slag bij Kades tegen de Hettieten. Deze triomf versterkte de reputatie van Ramses II als een begaafd militair leider.

Hoewel Kadesh meer een gelijkspel dan een definitieve overwinning voor de Egyptenaren of de Hettieten bleek te zijn, liet het wel het eerste vredesverdrag ter wereld na in ca. 1258 v. Chr. Bovendien wordt het verhaal van het Boek Exodus in de Bijbel nauw geassocieerd met de farao, maar er is nooit archeologisch bewijs gevonden om dit verband te ondersteunen.

Inhoudsopgave

Feiten over Ramses II

• Ramses II (ca. 1279-1213 v. Chr.) was de derde farao van de 19e dynastie van Egypte.
• Latere generaties noemden hem de "Grote Voorvader". Zijn aura was zo sterk dat negen latere farao's naar hem werden vernoemd.
• Zijn onderdanen noemden hem 'Userma'atre'setepenre' of de 'Bewaarder van Harmonie en Evenwicht, Sterk in Recht, Verkiezing van Ra'.
• Ramses verstevigde zijn legende met zijn geclaimde overwinning tijdens de Slag bij Kadesh tegen de Hettieten.
• Uit analyses van de mummie van Ramses de Grote bleek dat hij rood haar had. In het oude Egypte geloofde men dat mensen met rood haar aanhangers waren van de god Seth.
• Tegen het einde van zijn leven had Ramses II grote gezondheidsproblemen, waaronder een gebogen rug door artritis en een kiesabces.
• Ramses II overleefde bijna zijn hele familie. Hij werd op de troon opgevolgd door Merenptah of Merneptah, zijn dertiende zoon.
• Op het moment van zijn dood had Ramses II meer dan 100 kinderen bij zijn vele vrouwen.

Khufu's afstamming

De vader van Ramses was Seti I en zijn moeder was koningin Tuya. Tijdens het bewind van Seti I benoemde hij de kroonprins Ramses tot regent. Ook werd Ramses al op 10-jarige leeftijd kapitein in het leger. Dit gaf Ramses uitgebreide ervaring in de regering en het leger voordat hij de troon besteeg.

Opmerkelijk voor zijn tijd was dat Ramses II de rijpe leeftijd van 96 jaar bereikte en meer dan 200 vrouwen en concubines had. Deze relaties brachten 96 zonen en 60 dochters voort. Ramses' heerschappij duurde zo lang dat er paniek uitbrak onder zijn onderdanen, te midden van de wijdverspreide bezorgdheid dat hun wereld op het punt stond te vergaan na de dood van hun koning.

Vroege jaren en militaire campagnes

Ramses vader nam Ramses vaak mee op zijn militaire campagnes in Palestina en Libië toen Ramses nog maar 14 was. Toen hij 22 was, leidde Ramses militaire campagnes in Nubië, vergezeld door Khaemweset en Amunhirwenemef, twee van zijn eigen zonen.

Onder leiding van zijn vader bouwde Ramses een paleis in Avaris en startte hij een reeks enorme restauratieprojecten. De relatie van de Egyptenaren met het Hettitische koninkrijk in het huidige Klein-Azië was al lange tijd gespannen. Egypte was verschillende cruciale handelscentra in Kanaän en Syrië kwijtgeraakt aan Suppiluliuma I (ca. 1344-1322 v. Chr.), de assertieve Hettitische koning. Seti I heroverde Kadesh, een belangrijk handelscentrum in Kanaän.De Hettitische Muwatalli II (ca. 1295-1272 v. Chr.) had het echter weer heroverd. Na de dood van Seti I in 1290 v. Chr. trad Ramses aan als farao en startte onmiddellijk een reeks militaire campagnes om de traditionele grenzen van Egypte veilig te stellen, de handelsroutes te beveiligen en het gebied terug te winnen dat nu bezet was door het Hettitische rijk waarop Egypte volgens Ramses recht had.

In zijn tweede troonjaar versloeg Ramses het geduchte Zeevolk in een zeeslag voor de kust van de Nijldelta. Ramses lokte het Zeevolk in een hinderlaag door een klein vlootverband van de marine voor de monding van de Nijl te plaatsen als lokaas om de vloot van het Zeevolk tot een aanval te verleiden. Toen het Zeevolk eenmaal bezig was, omsingelde Ramses hen met zijn slagvloot, waardoor hun vloot werd vernietigd. Zowel het Zeevolk als de vloot van hetDe etniciteit en geografische oorsprong van de mensen blijven onduidelijk. Ramses schildert hen af als bondgenoten van de Hettieten en dit benadrukt zijn relatie met de Hettieten in deze tijd.

Ergens voor ca. 1275 v. Chr. begon Ramses met de bouw van zijn monumentale stad Per-Ramses of het "Huis van Ramses". De stad bevond zich in de oostelijke delta van Egypte. Per-Ramses werd Ramses' hoofdstad. Het bleef een invloedrijk stedelijk centrum tijdens de Ramessideperiode. Het combineerde een weelderig lustpaleis met de meer sobere kenmerken van een militaire basis. Vanuit Per-Ramses lanceerde Ramses grootschalige projecten.Per-Ramses had een uitgebreid oefenterrein, een wapenarsenaal en cavaleriestallen en was zo elegant ontworpen dat het qua pracht en praal kon wedijveren met het oude Thebe.

Ramses rukte met zijn leger op naar Kanaän, lange tijd een onderworpen staat van de Hettieten. Dit bleek een succesvolle campagne te zijn waarbij Ramses huiswaarts keerde met Kanaänitische koninklijke gevangenen en plunderingen.

Misschien wel Ramses meest gedenkwaardige beslissing was de voorbereiding van zijn troepen tegen het einde van 1275 v. Chr. om op te marcheren naar Kadesh. In 1274 v. Chr. leidde Ramses een leger van twintigduizend man vanuit hun basis in Per-Ramses de weg naar de strijd op. Zijn leger was georganiseerd in vier divisies, genoemd ter ere van de goden: Amun, Ra, Ptah en Set. Ramses voerde persoonlijk het bevel over de Amun-divisie aan het hoofd van zijn leger.

De epische slag bij Kades

De Slag bij Kadesh wordt verteld in de twee verslagen van Ramses, Het Bulletin en het Gedicht van Pentaur. Hierin beschrijft Ramses hoe de Hettieten de Amun-divisie overweldigden. De aanvallen van de Hettietische cavalerie decimeerden de Egyptische infanterie van Ramses en veel overlevenden vluchtten naar het heiligdom van hun kamp. Ramses riep Amun aan en deed een tegenaanval. Het Egyptische fortuin in de strijd keerde toen de Egyptische troepen de aanval inzetten.Ramses dwong de Hettieten terug naar de rivier de Orontes en maakte daarbij veel slachtoffers, terwijl talloze anderen verdronken in een poging te ontsnappen.

Nu zat Ramses met zijn troepen gevangen tussen de restanten van het Hettitische leger en de rivier de Orontes. Als de Hettitische koning Muwatalli II zijn reservetroepen had ingezet in de strijd, hadden Ramses en het Egyptische leger vernietigd kunnen worden. Muwatalli II deed dit echter niet, waardoor Ramses zijn leger kon verzamelen en de overgebleven Hettitische troepen triomfantelijk van het veld verdreef.

Ramses claimde een prachtige overwinning in de Slag bij Kadesh, terwijl Muwatalli II eveneens de overwinning claimde, omdat de Egyptenaren Kadesh niet hadden veroverd. De slag was echter nipt en resulteerde bijna in een Egyptische nederlaag en de dood van Ramses.

De Slag bij Kadesh resulteerde vervolgens in 's werelds eerste internationale vredesverdrag. Ramses II en Hattusili III, Muwatalli II's opvolger op de Hettitische troon, waren ondertekenaars.

Na de Slag bij Kades liet Ramses monumentale bouwprojecten uitvoeren om zijn overwinning te herdenken. Hij richtte zich ook op het versterken van de infrastructuur van Egypte en het versterken van de grensversterkingen.

Monumentale bouwprojecten van koningin Nefertari en Ramses

Ramses' gaf leiding aan de bouw van het enorme Ramesseum grafcomplex in Thebe, startte zijn Abydos complex, bouwde de kolossale tempels van Abu Simbel, bouwde de verbazingwekkende hal in Karnak en voltooide talloze tempels, monumenten, administratieve en militaire gebouwen.

Veel Egyptologen en historici geloven dat de Egyptische kunst en cultuur haar hoogtepunt bereikte tijdens de regeerperiode van Ramses. De fabelachtige graftombe van Nefertari, die overal in weelderige stijl is gedecoreerd met suggestieve muurillustraties en inscripties, wordt vaak aangehaald om dit geloof te ondersteunen. Nefertari, de eerste vrouw van Ramses, was zijn favoriete koningin. Haar beeltenis is afgebeeld in beeldhouwwerken en in tempels door heel Egypte tijdens zijnMen denkt dat Nefertari vrij vroeg in hun huwelijk stierf tijdens de bevalling. Nefertari's graftombe was elegant gebouwd en weelderig versierd.

Na de dood van Nefertari bevorderde Ramses Isetnefret, zijn tweede vrouw, om met hem als koningin te regeren. De herinnering aan Nefertari lijkt hem echter te zijn bijgebleven, want Ramses liet haar beeltenis op standbeelden en gebouwen graveren, lang nadat hij met andere vrouwen was getrouwd. Ramses lijkt al zijn kinderen met deze latere vrouwen met vergelijkbaar respect te hebben behandeld. Nefertari was zijn zonen Ramses enDe moeder van Amunhirwenemef, terwijl Isetnefret Rases Khaemwaset baarde.

Ramses en de Exodus

Hoewel Ramses in de volksmond in verband wordt gebracht met de farao die beschreven wordt in het Bijbelboek Exodus, is er nooit enig bewijs gevonden om deze associatie te onderbouwen. Filmische weergaven van het Bijbelse verhaal volgden deze fictie ondanks het ontbreken van historische of archeologische bevestiging. Exodus 1:11 en 12:37 samen met Numeri 33:3 en 33:5 benoemen Per-Ramses als een van dePer-Ramses werd op dezelfde manier geïdentificeerd als de stad van waaruit ze Egypte ontvluchtten. Er is nooit enig bewijs gevonden voor een massale migratie uit Per-Ramses. Noch is er enig archeologisch bewijs gevonden van een grote volksverhuizing in een andere Egyptische stad. Ook wijst niets in de archeologie van Per-Ramses erop dat het werd gebouwd met behulp van slaven.arbeid.

De blijvende erfenis van Ramses II

Onder egyptologen heeft de regeerperiode van Ramses II een controversieel tintje gekregen. Sommige academici beweren dat Ramses meer een bekwaam propagandist en een effectieve koning was. Overgebleven documenten van zijn regeerperiode, zowel geschreven als fysiek bewijs verzameld uit monumenten en tempels die dateren van rond deze tijd, wijzen op een veilige en welvarende regeerperiode.

Ramses was een van de weinige Egyptische farao's die lang genoeg regeerde om deel te nemen aan twee Heb Sed-festivals. Deze festivals werden elke dertig jaar gehouden om de koning nieuw leven in te blazen.

Ramses II stelde de grenzen van Egypte veilig, vergrootte de rijkdom en invloed van het land en breidde de handelsroutes uit. Als hij zich schuldig maakte aan opscheppen over zijn vele prestaties tijdens zijn lange heerschappij in zijn monumenten en inscripties, dan was dat omdat hij veel had om trots op te zijn. Bovendien moet elke succesvolle vorst een bekwame propagandist zijn!

De mummie van Ramses de Grote onthult dat hij meer dan 1,80 m lang was, een stevige kaak had en een dunne neus. Hij leed waarschijnlijk aan ernstige artritis, slagaderlijke verharding en gebitsproblemen. Waarschijnlijk stierf hij aan hartfalen of gewoon door ouderdom.

Vereerd door latere Egyptenaren als hun 'Grote Voorvader', eerden veel farao's hem door zijn naam aan te nemen. Historici en Egyptologen zien sommigen zoals Ramses III misschien als effectievere farao's. Maar geen van hen overtrof Ramses' prestaties in de harten en hoofden van zijn Egyptische onderdanen uit de oudheid.

Reflecteren op het verleden

Was Ramses echt de briljante en onbevreesde militaire leider die hij zo graag afschilderde of was hij gewoon een bekwame propagandist?

Kopfoto met dank aan: The New York Public Library De reeks veldslagen en veroveringen van Ramses II