Imhotep: priester, architect en arts

Imhotep (ca. 2667-2600 v. Chr.) was priester, vizier van de Egyptische koning Djoser, architect, wiskundige, astronoom, dichter en arts. Imhotep, een Egyptische veelweter, verwierf bekendheid met zijn baanbrekende architectonische ontwerp van de trappiramide van koning Djoser in Saqqara.

Zijn virtuoze bijdrage aan de Egyptische cultuur werd erkend toen hij als enige Egyptenaar buiten de farao Amenhotep in ca. 525 v. Chr. tot godheid werd verheven. Imhotep werd de god van de wijsheid, architectuur, geneeskunde en wetenschap.

Inhoudsopgave

Feiten over Imhotep

• Imhotep was de vizier en adviseur van farao Djoser, zijn tweede man.
• Geboren als een gewone man in ongeveer 27e eeuw v. Chr. werkte Imhotep zich op door zijn pure genialiteit.
• Hij was de architect van de trappenpiramide in Saqqara, de oudste bekende Egyptische piramide.
• Imhotep was ook een vereerd genezer en hogepriester in Heliopolis,
• Imhotep was de eerste meester-architect die bij naam bekend is in de geschiedenis
• Hij was de auteur van een architectonische encyclopedie die duizenden jaren lang door Egyptische architecten werd gebruikt.
• Na zijn dood werd Imhotep in ca. 525 v. Chr. tot god verheven en werd hij aanbeden in zijn tempel in Memphis.

Imhotep's afstamming en eerbewijzen

Imhotep, wiens naam vertaald kan worden als "Hij die in vrede komt", werd geboren als een gewone burger en klom op tot een van de belangrijkste en invloedrijkste functies in dienst van zijn koning door pure natuurlijke bekwaamheid. Imhoteps vroege administratieve oorsprong lag als tempelpriester van Ptah.

Imhotep diende als vizier en hoofdarchitect van koning Djoser (ca. 2670 v. Chr.). Tijdens zijn leven vergaarde Imhotep vele onderscheidingen, waaronder kanselier van de koning van Beneden-Egypte, eerste na de koning van Boven-Egypte, hogepriester van Heliopolis, beheerder van het Grote Paleis, hoofdbeeldhouwer en vazenmaker en erfelijk edelman.

De baanbrekende trappiramide van Djoser

Opklimmend tot de positie van hogepriester van Ptah onder koning Djoser, positioneerde zijn verantwoordelijkheid om de wensen van hun goden te interpreteren Imhotep als een voor de hand liggende keuze om toezicht te houden op de bouw van de eeuwige rustplaats van koning Djoser.

De vroege graven van de Egyptische koningen hadden de vorm van mastaba's. Dit waren massieve rechthoekige bouwwerken van gedroogde modderstenen die boven een ondergrondse ruimte werden gebouwd waar de overleden koning werd bijgezet. Imhoteps innovatieve ontwerp voor de trappiramide hield in dat de traditionele rechthoekige basis van een koninklijke mastaba werd veranderd in een vierkante basis.

Deze vroege mastaba's werden in twee fasen gebouwd. De gedroogde modderstenen werden in gangen gelegd die schuin naar het midden van de piramide liepen. Met deze techniek werd de structurele stabiliteit van de tombe aanzienlijk vergroot. Vroege mastaba's werden versierd met gravures en inscripties en Imhotep zette deze traditie voort. De enorme mastabapiramide van Djoser werd verlevendigd met dezelfde ingewikkelde versieringen en inscripties.diepe symboliek als de graven die eraan voorafgingen.

Toen hij eindelijk klaar was, torende de trappiramide van Imhotep 62 meter de lucht in en was daarmee het hoogste bouwwerk ter wereld in de oudheid. Het uitgestrekte tempelcomplex eromheen omvatte een tempel, heiligdommen, binnenplaatsen en de vertrekken van de priester. Omringd door een muur van 10,5 meter hoog besloeg het een gebied van 16 hectare. Een geul van 750 meter lang en 40 meter breed werd aangelegd door een gracht van 10.000 meter hoog.meter breed omringde de hele muur.

Djoser was zo onder de indruk van het prachtige monument van Imhotep dat hij een eeuwenoud precedent uit de weg ruimde door voor te schrijven dat alleen de naam van de koning op zijn gedenkteken mocht worden gegraveerd en hij gaf opdracht om de naam van Imhotep aan de binnenkant van de piramide te graveren. Geleerden geloven dat Imhotep na de dood van Djoser de opvolgers van Djoser, Sekhemkhet (ca. 2650 v. Chr.), Khaba (ca. 2640 v. Chr.) en Huni (ca. 2630-2613 v. Chr.), heeft gediend.Er is nog steeds onenigheid over de vraag of Imhotep in dienst bleef van deze vier koningen uit de Derde Dynastie. Er zijn echter aanwijzingen dat Imhotep een lang en productief leven had en dat er vraag bleef naar zijn talenten en ervaring.

Piramides uit de derde dynastie

Of Imhotep betrokken was bij de piramide van Sekhemkhet en zijn mortuariumcomplex wordt vandaag de dag nog steeds door geleerden betwist. Hun ontwerp en bouwfilosofie heeft echter enkele overeenkomsten met de piramide van Djoser. De piramide van Sekhemkhet was oorspronkelijk ontworpen op een grotere schaal dan die van Djoser, maar bleef bij zijn dood onvoltooid. Zeker is dat de fundering en het beginniveau van de piramide lijken op die van de piramide van Djoser.Imhoteps ontwerpbenadering van de trappenpiramide van Djoser.

Khaba volgde Sekhemkhet op en begon te werken aan een eigen piramide, die vandaag de dag de Lagenpiramide wordt genoemd. Ook deze piramide was bij Khaba's dood nog niet voltooid. De Lagenpiramide vertoont qua ontwerp echo's van de piramide van Djoser, met name de vierkante funderingsbasis en de methode om de stenen schuin naar het midden van de piramide te leggen. Of Imhotep de Lagenpiramide en de Begraven Piramide nu ontwierp of dat ze simpelweg de Piramide van Djoser ontwierpen, het is niet duidelijk of ze de Piramide van Djoser ontwierpen.Imhotep zou ook de laatste koning van de Derde Dynastie, Huni, hebben geadviseerd.

Imhoteps medische bijdrage

De medische praktijk en geschriften van Imhotep dateren van voor Hippocrates, die algemeen erkend wordt als de vader van de moderne geneeskunde, met 2.200 jaar. Hoewel de trappenpiramide van Imhotep beschouwd wordt als het hoogtepunt van zijn prestaties, wordt hij ook herinnerd om zijn medische verhandelingen, die ziekte en verwondingen als natuurlijk beschouwden en niet als vervloekt of gestraft door goden.

De Grieken vergeleken Imhotep met Asclepius, de halfgod van de genezing. Zijn werk bleef invloedrijk en zeer populair in het hele Romeinse Rijk en de keizers Tiberius en Claudius hadden allebei inscripties in hun tempels die de welwillende god Imhotep prezen.

Imhotep wordt algemeen beschouwd als de auteur van een innovatieve Egyptische medische tekst, de Edwin Smith Papyrus, waarin bijna 100 anatomische termen worden opgesomd en 48 verwondingen worden beschreven, samen met de aanbevolen behandeling.

Een fascinerend aspect van de tekst is de bijna moderne benadering van het behandelen van verwondingen. Elke verwonding wordt beschreven en vergezeld van een diagnose, een prognose en een aanbevolen behandeling.

De prognose die bij elke vermelding staat, werd door de U.S. National Library of Medicine beschreven als een schets van een van de vroegste vormen van medische ethiek.

Erfenis

Imhoteps visie van een kolossaal monument ter ere van zijn koning brak nieuwe wegen in Egypte en veranderde de wereld in het proces. Naast het creatieve genie van zijn verbazingwekkende ontwerp, vereiste het vertalen van zijn verbeelding in steen ongeëvenaarde prestaties op het gebied van organisatie, logistiek en technische virtuositeit.

Alle majestueuze tempels, de monumentale piramides van Gizeh, de uitgestrekte administratieve complexen, graftombes en paleizen en torenhoge majestueuze standbeelden die Egypte in de populaire verbeelding zijn gaan voorstellen, komen allemaal voort uit Imhoteps inspiratiesprong voor de trappiramide van Saqqara. Toen de trappiramide eenmaal voltooid was, werden nieuwe vaardigheden toegepast met nieuw gewonnen ervaring en verbeterdeBovendien waren bezoekers die door Egypte reisden getuige van deze epische bouwwerken en stuurden ze verslagen terug waarin ze deze bouwwerken beschreven, wat de verbeelding van een nieuwe generatie architecten aanwakkerde.

Helaas hebben de geschriften van Imhotep over religie en moraal samen met zijn verhandelingen over architectuur, poëzie en wetenschappelijke observaties, waarnaar in de werken van latere schrijvers wordt verwezen, het verstrijken van de tijd niet overleefd.

Reflecteren op het verleden

Was de opkomst van Imhotep het bewijs van opwaartse mobiliteit onder de sociale klassen van Egypte of was hij een eenling die werd voortgestuwd door zijn geniale polymathie?

Afbeelding voor koptekst met dank aan: Rama [CC BY-SA 3.0 fr], via Wikimedia Commons