අන්තර්ගත වගුව
මධ්‍යතන යුගය අවිද්‍යාවේ කාලයක් බවත්, ක්‍රිස්තු වර්ෂ 500-1500 අතර වසර දහස් ගණනක සැලකිය යුතු කිසිවක් සිදු නොවූ බවත් බොහෝ විට විශ්වාස කළත්, මධ්‍යතන යුගය ඇත්ත වශයෙන්ම ජනාවාස, ව්‍යාප්තිය සහ තාක්ෂණික දියුණුවේ කාලයක් විය. යුරෝපයේ ඉතිහාසයේ එය උද්වේගකර සහ වැදගත් කාලයක් බවට පත් කරන මධ්‍යතන යුගයේ සැලකිය යුතු තාක්ෂණික දියුණුවක් කිහිපයක් ගැන මට ඔබට පැවසීමට අවශ්‍යයි.
මැදි යුගය තාක්ෂණික සොයාගැනීම් වලින් පිරී තිබුණි. මේවායින් සමහරක් නව කෘෂිකාර්මික හා සීසෑමේ ශිල්පීය ක්රම, චංචල ලෝහ වර්ගයේ මුද්‍රණ යන්ත්‍ර, නැව් රුවල් සහ සුක්කානම සැලසුම්, පිපිරුම් ඌෂ්මක, යකඩ උණු කිරීම සහ උස් සහ දීප්තිමත් ගොඩනැගිලිවලට ඉඩ සලසන නව ගොඩනැගිලි තාක්ෂණයන් විය.
මධ්‍යතන යුගය යනු යුරෝපීය සංස්කෘතික අනන්‍යතාවයක් සැබවින්ම මතු වූ කාල පරිච්ඡේදයයි. රෝම අධිරාජ්‍යයේ වැටීමෙන් පසු, ජර්මානු ජනයා පැරණි රෝම ප්රදේශවල රාජධානි පිහිටුවද්දී යුරෝපයේ සංස්කෘතික, සමාජීය, දේශපාලනික සහ ආර්ථික ව්‍යුහයන් ප්‍රතිසංවිධානය කරන ලදී.
පටුන
තාක්ෂණය සහ මධ්‍යතන යුගය
රෝම අධිරාජ්‍යයේ වැටීමෙන් පසු යුරෝපයේ රාජධානි නැගීම අදහස් කරන බව විශ්වාස කෙරේ වහල් ශ්‍රමය විශාල ප්‍රමාණයක් මහාද්වීපයේ තවදුරටත් නොතිබුණි. මධ්‍යතන යුගයේ තාක්ෂණික දියුණුවට තුඩු දුන් ආහාර සහ අනෙකුත් සම්පත් නිෂ්පාදනය කිරීමේ වඩාත් කාර්යක්ෂම ක්රම සොයා ගැනීමට යුරෝපීය ජනයාට සිදු වූ බව මෙයින් අදහස් විය.
කෙසේ වෙතත්.අද අපි සාමාන්‍යයෙන් සලකන බොහෝ තාක්ෂණික දියුණුව සමඟ සොයාගැනීම් සහ වැඩිදියුණු කිරීම් ඒවායේ මූලාරම්භය ඇත.
සම්පත්:
- //www.britannica.com/topic/ history-of-Europe/The-Middle-Ages
- //en.wikipedia.org/wiki/Medieval_technology
- //www.sjsu.edu/people/patricia.backer/history/ mid.htm
- //www.britannica.com/technology/history-of-technology/Military-technology
- //interestingengineering.com/innovation/18-inventions-of-the- mid-ages-that-changed-the-world
ශීර්ෂ රූපය අනුග්‍රහය: Marie Reed, Public domain, via Wikimedia Commons
බොහෝ තාක්ෂණික දියුණුව මධ්‍යතන යුගයේ ආරම්භ වී ඇත, ඒවායින් පසු ශතවර්ෂ ගණනාවකට බලපෑ මධ්යකාලීන යුගයේ සිදු වූ ප්‍රධාන තාක්ෂණික මාරුවීම් කිහිපයක් ගැන මම ඔබට කියන්නට කැමැත්තෙමි: කෘෂිකාර්මික දියුණුව, මුද්‍රණාලය, මුහුදේ තාක්ෂණික දියුණුව ප්‍රවාහනය, යකඩ උණු කිරීම සහ ගොඩනැගිලි සහ ඉදිකිරීම් පිළිවෙත්වල නව තාක්ෂණයන්.මධ්‍යතන යුගයේ කෘෂිකාර්මික දියුණුව
ඉඩමේ වැඩ කරන මධ්‍යතන යුගයේ ගොවීන්.ගිල්ස් ඩි රෝම්, CC BY-SA 4.0 , Wikimedia Commons
හරහා මධ්යකාලීන යුගයේ තාක්ෂණික දියුණුවේ වඩාත්ම වැදගත් ක්ෂේත්‍රය වූයේ කෘෂිකර්මාන්තයයි. යුරෝපය පුරා ජනගහනය මධ්යකාලීන යුගයේ වර්ධනය විය.
එක් අතකින්, ජනගහනය වර්ධනය වන විට, නව තාක්ෂණික ක්රම සහ තාක්ෂණයන් සමඟ කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදනය උපරිම කිරීමට ඔවුන්ට නව ක්රම අවශ්ය විය. අනෙක් අතට, නව ශිල්පීය ක්රම සහ තාක්ෂණයන් මගින් වැඩි ආහාර ප්‍රමාණයක් නිෂ්පාදනය කළ හැකි වූ අතර, නව නිපැයුම් සහ තාක්ෂණය වැඩිදියුණු කිරීමේ චක්‍රයක් ආරම්භ විය.
පෘථිවිය වැපිරීමට සහ අස්වැන්න නෙළීමට හැරවීම ගොවීන් වසර දහස් ගණනක් තිස්සේ භෝග නිෂ්පාදනය කරන ලද මූලික ක්‍රමය විය. රෝම අධිරාජ්‍යයේ, මෙය බොහෝ විට සාක්ෂාත් කරගනු ලැබුවේ ප්‍රමාණවත් ආහාර නිෂ්පාදනය කිරීම සඳහා වහල් ශ්‍රමය සමඟ ශ්‍රමික ශ්‍රමය මගිනි. රෝම අධිරාජ්‍යයේ වැටීමෙන් පසු, සරල නගුල ඔවුන්ගේ පැරණි මෝස්තරවල සිට නව මෝස්තර දක්වා වැඩිදියුණු කිරීමට අවශ්ය විය. මධ්‍යතන යුගයේ නගුල් ශීඝ්‍රයෙන් දියුණු වූ අතර මෝස්තර වැඩිදියුණු වීමත් සමඟම ඒවායේද වර්ධනය වියසඵලතාවය.
විශේෂයෙන් උතුරු යුරෝපයේ සීසෑමට අපහසු වූ ඉඩම් වැඩි දියුණු කළ නගුල තාක්ෂණය නිසා වගා කළ හැකි බවට පත් විය. මිනිසුන් හෝ ගවයින් කණ්ඩායමක් විසින් නගුලක් අදින විට, කුඹුරු හාරා, සිටුවා, සහ අඩු කාලයකින් අස්වැන්න නෙළා ගත හැකිය, නැතහොත් එම කාලය තුළ විශාල ප්‍රදේශ සීසාන කළ හැකිය.
වැඩිදියුණු නගුල තාක්ෂණය යන්නෙන් අදහස් කෙරේ. කලින් පදිංචියට දුෂ්කර ප්‍රදේශ ගොවිතැන් කළ හැකි ප්‍රදේශ බවට පත් වූ නිසා මිනිසුන් මෙම ප්‍රදේශවලට යාමට පටන් ගත්හ. කැලෑ සහිත ප්‍රදේශ ගස් ඉවත් කළ හැකි අතර ගල් ඉවත් කිරීම වඩාත් පහසු විය.
කැරුකා, බර නගුල, මධ්‍යතන යුගයේ අවසානය වන විට සුලභ විය. කැරුකා නගුලක තල සහ රෝද පද්ධතියක් තිබූ අතර එය පස හරවන අතර හරස් සීසෑමේ අවශ්‍යතාවය ඉවත් කරයි. බීජ නියමිත කාල පරාසයන් තුළ තැබිය හැකි අතර, ක්ෂේත්‍රය වඩාත් ඒකාකාරී විය.
රෝම අධිරාජ්‍යයේ අවසානයේ නතර වූ පසු මැද යුගයේදී අශ්ව කරත්ත ජනප්‍රිය විය. පස මෘදු වූ ප්රදේශවල අශ්වයන් සපත්තු කිරීමට අවශ්ය නොවීය.
තවමත්, යුරෝපයේ උතුරු පාෂාණමය ප්රදේශවල, අශ්වයන් සපත්තු දැමීම නිසා අශ්වයෙකුට වැඩි කාලයක් වැඩ කිරීමට සහ බර පැටවීමේ හැකියාව වැඩි විය. ගල් කැට සහිත වීදි හඳුන්වාදීමත් සමඟ අශ්වාරෝහක අවශ්‍යතාවය වැඩි විය.
වැඩිදියුණු කරන ලද නගුල තාක්ෂණයත් සමඟ උපරිම අස්වැන්නක් ලබා ගැනීම සඳහා ක්ෂේත්ර භාවිතා කරන ආකාරය වැඩිදියුණු කිරීමේ අවශ්‍යතාවය මතු විය. මධ්යකාලීන යුගයන් එක් වසරක් තුළ ක්ෂේත්ර දෙකක සිට ක්ෂේත්ර තුනේ භ්රමණය දක්වා මාරු විය.
දෙකකින්ක්ෂේත්‍ර භ්රමණය, වසර තුළ ක්ෂේත්ර දෙකක් භාවිතා කරනු ඇත. එකක් වගා කර අස්වැන්න නෙළන විට අනෙක පුරන් වනු ඇත. ඊළඟ වසරේ ඒවා මාරු කරනු ලබන අතර, වගා නොකළ ක්ෂේත්‍රයට පෝෂ්‍ය පදාර්ථ පසට නැවත ලබා ගැනීමට ඉඩ සලසයි.
බලන්න: අරුත් සහිත ශක්තියේ ඉහළම සංකේත 15ක්ෂේත්ර තුනක භ්‍රමණයක් යනු ක්ෂේත්ර තුනකට ප්‍රදේශ බෙදා ඇති බවයි: එකක් වසන්ත බෝගයක් වගා කරයි, දෙවැන්න ශීත බෝගයක් වගා කරයි, තෙවනුව පශු සම්පත් තණබිම් සඳහා පුරන් වනු ඇත.
බලන්න: ඉතිහාසය පුරා ශේෂයේ ඉහළම සංකේත 20මෙයින් අදහස් වූයේ භ්‍රමණයෙන් ක්ෂේත්ර වෙත පෝෂ්‍ය පදාර්ථ නැවත ලබා දුන් අතර සෑම වසරකම භූමියෙන් අඩක් පුරන් වනු වෙනුවට භූමියෙන් තුනෙන් එකක් පමණක් පුරන් වන බවයි. සමහර ගනන් බැලීම් වලට අනුව මෙය ඉඩමේ ඵලදායිතාවය 50% දක්වා ඉහල නැංවීය 1.0)
මැදි යුගය පිබිදීමේ කාලයක් වූ අතර දැනුම හා දියුණුව සඳහා කුසගින්නක් විය. නව යාන්ත්‍රික උපාංග ඇඳීමට අවශ්ය වූ අතර, ඒවා භාවිතා කරන ආකාරය පිළිබඳ තොරතුරු බෙදා ගන්නා ලදී. චංචල ලෝහ වර්ගයක් සහිත මුද්‍රණ යන්ත්‍රය මධ්‍යතන යුගයේ දියුණු වූ වැදගත්ම තාක්ෂණය විය.
චංචල ලෝහ වර්ගයේ මුද්‍රණ යන්ත්‍රයට පෙර, බ්ලොක් මුද්‍රණ යන්ත්‍රය දිගු කාලයක් භාවිතා කර ඇත. නව නිපැයුම මධ්යකාලීන වයින් මුද්‍රණ යන්ත්‍රවල භාවිතා කරන වැඩිදියුණු කරන ලද තීන්ත සහ ඉස්කුරුප්පු යාන්ත්‍රණ වැනි මෑතකදී දියුණු කරන ලද අනෙකුත් තාක්ෂණයන් මත දැඩි ලෙස රඳා පැවතුනි. මෙම තාක්ෂණයන් අභිසාරී වීමත් සමඟ ගුටන්බර්ග් මුද්‍රණයප්‍රසිද්ධියට පත් වූ මුද්‍රණාලය හැකි විය.
1455 වන විට Gutenberg චංචල ලෝහ වර්ගයේ මුද්‍රණ යන්ත්‍රය Vulgate බයිබලයේ සම්පූර්ණ පිටපත් මුද්‍රණය කිරීමට ප්‍රමාණවත් නිවැරදි මුද්‍රණ යන්ත්‍රයක් නිපදවූ අතර අනෙකුත් තොරතුරු සන්නිවේදනය කිරීමට මුද්‍රිත ද්‍රව්‍ය සඳහා ඉල්ලුම වැඩි විය. වර්ෂ 1500 වන විට, වාර්තාගත පොත්වල සංස්කරණ 40,000 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් මුද්‍රණයේ පවතින බව දැන සිටියේය!
මුද්‍රිත වචනය දේශපාලන, සමාජීය, ආගමික සහ විද්‍යාත්මක සන්නිවේදන සහ තොරතුරු යුරෝපය පුරා ව්යාප්ත වූ ප්‍රධාන ක්‍රමවලින් එකක් බවට පත් විය. සහ තව දුරටත්.
මුද්‍රණ යන්ත්‍රය විසින් නිර්මාණය කරන ලද කඩදාසි සඳහා ඇති ඉල්ලුමට සරිලන සේ කඩදාසි කර්මාන්තය තමන්ගේම තාක්ෂණයන් දියුණු කිරීමට පටන් ගත්තේය.
මුහුදු ප්‍රවාහනයේ තාක්ෂණික දියුණුව
A Santa María හි අනුරුව, ක්‍රිස්ටෝපර් කොලොම්බස්ගේ සුප්‍රසිද්ධ කැරක් එක. Moai, Public domain, via Wikimedia Commons
මැදි යුගයේ මුහුදු ප්‍රවාහනයේ තීරණාත්මක තාක්ෂණික ජයග්‍රහණ කිහිපයක් තිබුණි. නැව් තැනීමේ සහ සැලසුම්වල වැඩිදියුණු කිරීම් නිසා ගමනාන්තයකට ළඟා වීමට නැව්වලට සුළං සහ මාංශ පේශි බලයේ සංයෝජනයක් මත තවදුරටත් විශ්වාසය තැබිය යුතු නැත.
මුහුදු ගමන පෙරට වඩා සාර්ථක කර ගැනීමට තාක්ෂණයන් තුනක් එකතු විය:
- සාම්ප්‍රදායික හතරැස් රුවල් සහ ත්‍රිකෝණාකාර 'ලැටීන්' රුවල් යාත්‍රා කිරීමට හැකි වීම සුළඟට ආසන්නව
- 1180 ගණන් වලදී දැඩි ලෙස සවිකර ඇති සුක්කානමක් හඳුන්වාදීම වැඩි ඉඩක් ලබා දුන්නේයරුවල් භාවිතා කිරීමට උපාමාරු
- සහ 12 වන සියවසේ දිශානුගත මාලිමා සහ 1300 ගණන් වලදී මධ්‍යධරණී වියළි මාලිමා හඳුන්වා දීම. ගවේෂණ' මැද යුගයේ අග භාගයේ මල් පිපීමට. 1400 ගණන්වල අගභාගයේදී ඔවුන් 'සොයාගැනීමේ මුහුදු ගමන්' වෙත සෘජුවම යොමු විය.
කර්මාන්තයට සහ හමුදාවට වෙඩි බෙහෙත් සහ යකඩ වල බලපෑම
මැදි යුගයේ විශාලතම වෙනස්කම්වලින් එකක් වූයේ නව සංවර්ධනයයි. ලෝහ, විශේෂයෙන් යකඩ වාත්තු කිරීමේ තාක්ෂණය. මධ්‍යතන යුගයේ මෙය සැලකිය යුතු වර්ධනයක් නොවනු ඇත, නමුත් මෙම සොයාගැනීමේ ප්‍රතිඵලය මානව ඉතිහාසයේ ගමන් මග වෙනස් කළේය.
මධ්‍යම යුගය ආරම්භ වන විට, ශක්තිමත් බලකොටු යනු දැව හා පස් බැම්මකින් වට වූ දැව කුළුණු විය. වසර 1000කට පසු මධ්‍යතන යුගය අවසන් වන විට දැව බලකොටු වෙනුවට සම්පූර්ණ පෙදරේරු බලකොටු ආදේශ කර තිබුණි. වෙඩි බෙහෙත් සොයාගැනීමෙන් අදහස් කළේ කාලතුවක්කු වර්ධනය වීමත් සමඟ දැව බලකොටු අඩු හා අඩු කාර්යක්ෂමතාවයක් ඇති වීමයි.
වෙඩි කුඩු සමඟ එක්ව, යකඩවලින් නව ආයුධ නිර්මාණය කර නිර්මාණය කරන ලදී. ඉන් එකක් වූයේ කාලතුවක්කුවයි. පළමු කාලතුවක්කු සෑදී ඇත්තේ එකට බැඳ ඇති යකඩ කූරු භාවිතා කරමිනි. පසුව, කාලතුවක්කු වාත්තු සීනුවලට සමාන ලෝකඩ වලින් වාත්තු කරන ලදී. ඝණ්ඨාර නාද කරන කම්කරුවන් සහ කාලතුවක්කු වාත්තු කරන කම්මල්කරුවන් අතර තොරතුරු හුවමාරු වීමක් බොහෝ විට සිදු විය.
ලෝකඩ වාත්තු කිරීමමධ්යතන යුගයට පෙර සහස්ර ගණනාවක් පුරා පැවතුනි. කෙසේ වෙතත්, මෙම කාලතුවක්කු වල ප්‍රමාණය සහ අවශ්ය ශක්තිය අදහස් කළේ ලෝකඩ වාත්තු කිරීම සමහර විට විශ්වාස කළ නොහැකි විය. මේ නිසා යකඩ වාත්තු කිරීමේදී නව තාක්ෂණික ක්රම අවශ්ය විය.
ලොකුම ගැටලුව වූයේ යකඩ උණු වී අච්චුවකට වත් කළ හැකි පරිදි රත් කිරීමට නොහැකි වීමයි. පිපිරුම් උදුන සොයා ගන්නා තෙක් විවිධ ශිල්පීය ක්රම සහ උදුන තැනීමට උත්සාහ කරන ලදී.
උණුව උණු කළ යකඩ සෑදීමට ප්‍රමාණවත් තාපයක් නිපදවන තෙක් මෙම උදුන ජල රෝදයකින් හෝ සීනුවකින් නිරන්තර වායු ප්‍රවාහයක් නිපදවයි. මෙම යකඩ පසුව කාලතුවක්කුවලට දමනු ලැබිය හැකිය.
යුද්ධයේ දී කාලතුවක්කු විශාල ප්‍රමාණයක් අදහස් කළේ කාලතුවක්කු සහ අනෙකුත් යුධ යන්ත්‍ර වඩාත් බලවත් වූ බැවින්, ගල් ගොඩනැගිලි සහ අවසානයේ සම්පූර්ණ පෙදරේරු බලකොටු අවශ්ය වූ බැවින් ශක්තිමත් බලකොටු වැඩි දියුණු කිරීමට අවශ්ය විය.
වාත්තු යකඩ සහ පිපිරුම් ඌෂ්මකවල වෙනත් බොහෝ යෙදීම් මධ්‍යතන යුගයේ අග භාගයේදී සුලභ විය.
වැඩිදියුණු කළ ගොඩනැඟිලි සහ ඉදිකිරීම් පිළිවෙත්
රෝම ට්‍රෙඩ්වීල් දොඹකරයක් ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීම, Polyspaston, Bonn, Germany.Wikimedia Commons හරහා CC BY-SA 3.0, කර්තෘ සඳහා පිටුව බලන්න
පෙදරේරු බලකොටු වැඩිදියුණු කිරීමට අමතරව, ඉදිකිරීම් ශිල්පීය ක්රම සහ ව්‍යුහයන් සඳහා සැලකිය යුතු වැඩිදියුණු කිරීම් රාශියක් සිදු විය.
මධ්‍යම යුගය ගොඩනැඟීමේ කාලයකි. ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පීන්-ඉංජිනේරුවන් සම්භාව්ය ගොඩනැඟිලි වලින් ඉගෙන ගත් ශිල්පීය ක්රම භාවිතා කළහහැකිතාක් ආලෝකයට ඉඩ දෙමින් හැකිතාක් උසකින් යුත් ගොඩනැගිලි නිපදවීමට ශිල්පීය ක්රම සහ ඒවා වැඩිදියුණු කර ඇත.
මැදි යුගයේ නව නිපැයුම් සහ පරිපූර්ණ කිරීමේ ශිල්පීය ක්රම වූයේ හරස් ඉළ ඇටය, පියාඹන බටය සහ පෙර දැක තිබූ ප්‍රමාණයට වඩා විශාල ජනෙල් පැනල් ය. මෙම විශාල ජනේල වලින් ලැබුණු අතිරේක තාක්ෂණයක් වූයේ මෙම නව ජනේල පිරවීම සඳහා වර්ණ වීදුරු ය.
ගොඩනැගිලි තාක්ෂණික ක්රම දියුණු වූවා පමණක් නොව, මෙම නව ගොඩනැගිලි තැනීමට උපකාර කිරීම සඳහා මෙම ශිල්පීය ක්රම සමඟ තවත් බොහෝ නව නිපැයුම් සහ නව යන්ත්‍ර සූත්‍ර අවශ්ය විය. මම ඒවායින් කිහිපයක් මෙහි සඳහන් කරමි, නමුත් තවත් බොහෝ ඒවා ඇත.
චිමිනි 820 දී සොයා ගන්නා ලද නමුත් 1200 ගණන්වල ඒවා වැඩිදියුණු කරන තෙක් පුළුල් ලෙස පැතිර ගියේ නැත. නිවාසවල ගිනි නිවන ස්ථාන ජනප්‍රිය වූයේ එකම කාලයකදී පමණි.
ගොඩනැගිලි විප්ලවයට උපකාර වූ එක් සොයාගැනීමක් වූයේ 1170 ගණන්වල වීල්බැරෝවයි. ගොඩනැගිලි, පතල් කැණීම් සහ කෘෂිකාර්මික ක්ෂේත්‍රවල සිටින පුද්ගලයින්ට වැඩි බරක් ගෙන යාමට මෙය ඉඩ දුන්නේය.
ට්‍රෙඩ්වීල් දොඹකරයේ (1220) සොයාගැනීම සහ සුළං වීදුරු සහ දොඹකර වැනි අනෙකුත් බලැති දොඹකර ඉදිකිරීම් සඳහා භාවිතා කරන ලදී. Treadwheels දෙකක් භාවිතා කරන Pivoting harbour දොඹකර 1244 තරම් මුල් කාලයේ භාවිතයේ පැවතුනි.
මාර්ග ගමනාගමනය වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා 1345 දී යුරෝපයට ඛණ්ඩ ආරුක්කු පාලම් හඳුන්වා දෙන ලදී.
පෙන්ඩෙන්ටිව් ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය (තත්පර 500) අමතර ආධාරකයක් ලබා දුන්නේය. ගෝලාකාරවල ඉහළ කොන්, නව ගොඩනැගිල්ල විවෘත කරන ලදීගොඩනැගිය යුතු හැඩතල. රිබ් වෝල්ට් 12 වන සියවසේදී සොයා ගන්නා ලදී. මෙම ගොඩනැඟිලි තාක්ෂණය මඟින් නව ආකාරයේ පලංචියක් ඇති කිරීමට හැකි වන පරිදි අසමාන දිගකින් යුත් සෘජුකෝණාස්‍ර මත සුරක්ෂිතාගාර තැනීමට ඉඩ ලබා දුන්නේය.
මධ්‍යතන යුගයේ වෙනත් බොහෝ තාක්ෂණික දියුණු කිරීම්
ඉගෙනීමේ සහ කුතුහලයේ යුගයක් ලෙස, මධ්‍යතන යුගයේ ඉතිරි ඉතිහාසය පුරාවටම නොසලකා හරින ලද බොහෝ නව නිපැයුම් ද නිපදවා ඇත.
වීදුරු දර්පණ 1180 ගණන්වල දී ඊයම් ආධාරකයක් ලෙස නිර්මාණය කරන ලදී.
චුම්බක මුලින්ම 1100 ගණන්වල අගභාගයේදී සඳහන් කරන ලද අතර තාක්ෂණය දියුණු කර 1200 ගණන්වල අත්හදා බැලීම් සිදු කරන ලදී. 0>දහතුන්වන සියවසේදී පහත සඳහන් නව නිපැයුම් හෝ දන්නා තාක්ෂණයන්හි වැඩිදියුණු කිරීම් සිදු විය: බොත්තම් ප්‍රථමයෙන් සොයාගනු ලැබුවේ ජර්මනියේ වන අතර සෙසු යුරෝපය පුරා ව්යාප්ත විය.
විශ්ව විද්‍යාලය 11 වන සහ 13 වන සියවස් අතර ආරම්භ කිරීමට පටන් ගත් අතර, අරාබි ඉලක්කම් රෝම ඉලක්කම් හෝ වෙනත් ගණන් කිරීමේ ක්‍රමවලට වඩා සරල භාවිතය සඳහා පුළුල් ලෙස ව්යාප්ත විය.
යාන්ත්‍රික ඔරලෝසුව සොයා ගැනීම සූර්යයාගේ උදාව විසින් නියම කරනු ලැබීමෙන් බැහැරව කාලය පිළිබඳ දර්ශනයේ වෙනසක් සඳහා පූර්වගාමී විය. සහ සැකසීම. මෙමගින් දවස පැයවලට බෙදා ඒ අනුව භාවිතා කිරීමට ඉඩ සැලසුණි.
නිගමනය
බොහෝ නව නිපැයුම්, වැඩිදියුණු කිරීම් සහ සොයාගැනීම් මධ්‍යතන යුගයේදී සිදු විය. බොහෝ දෙනා විසින් හඳුන්වනු ලබන ‘අඳුරු යුගය’ වෙනුවට ක්‍රිස්තු වර්ෂ 500-1500 අතර කාලය විශිෂ්ට කාලයක් විය.
